ASKERİ REJİMLER, ASKERİ REJİMLER NEDİR

Genellikle bir hükümet darbesini izleyen za­man içinde bir ülkenin siyasî sistemini askerî kontrol allında tutmakla ortaya çıkan otokra-tik hükümetlere verilen isim. Askerî rejimler­de yurttaşların medenî haklan ve olağan siya­sal ve anayasal düzenleme İmkânları askıya alı­nabilir. Böylelikle, askerî rejimlerde muhale­fet partilerinin serbestçe faaliyet göstermeleri sıkı kayıtlar altında yürütülür veya yürütüle­mez hâle gelir. Bu rejimler çoğu kez diktatör­ce yönetimler olarak ortaya çıksa da, onların bütünüyle totaliter rejimler biçiminde devam etmeleri zorunlu değildir. Çünkü bir rejimin totaliter olması siyasal yöneticilerin toplum hayatının olduğu kadar birey hayatının da her yanını denetim altına almasıyla gerçekleşir. Eğer bir toplumda askerî rejim totaliter nite­likte ise bunun nedenini o dönemde yaşan­makta olan sosyal bir bunalımda ya da o toplu­mun totaliterliğe yatkın siyasal mirasında (ya da mizacında) aramalıdır. Bazı durumlarda as­kerî rejimin önderleri zorunlu hâllerde başvur­dukları diktatörlüğün, tehlike geçer geçmez demokratik yönetimle jer değiştirmesini ön­görebilirler. Bununla birlikte, normal siyasî Şartların yeniden inşa edilmesinin çok zor ol­duğu gözlenmektedir.

Askerî darbeler ve rejimler, çoğunlukla Üçüncü Dünya ülkelerinde görülen siyasal du­rumlar arasında sayılır. Kendini Avrupalı sa­yan ülkeler içinde sadece Türkiye ve Yunanis­tan bu rejimlerle yönetilmişlerdir. Latin Ame­rika ise askerî rejimlerden hemen hemen hiç uzak kalmamış bir bölge olmasıyla dikkat çe­ker. Bu bölgede askerî rejimlerin kaçınılmazlı­ğım savunanlar gerekçe olarak yüksek enflas­yon ve şehir gerillalarının normal demokratik hayatın devamına .sürekli engel çıkarmalarını ve demokrasinin muhtaç olduğu düzenli sos­yal hayatın uzun sürmeyişini gösterirler. El Salvador ve Nikaragua gibi bazı ülkelerde as­kerî rejim demek, bir bakıma "ölüm müfreze­leri" ve İşkence birimleri demektir. Çok sık karşılaşılan yönetim biçimleri olmakla birlikte askerî rejimler hiç bir ülke halkı tarafından ka­bul edilmemiş ve benimsenmemiştir.

(SBA)

Bk. Dİktatötİük